Τα Προβλήματα  της  Δημόσιας Εκπαίδευσης

Τα προβλήματα της δημόσιας εκπαίδευσης είναι πολλά και χιλιοειπωμένα. Έχουν γίνει άπειρες αναλύσεις και έχουν παρθεί αντίστοιχες αποφάσεις από δεκάδες Υπουργούς Παιδείας που έχουν περάσει από αυτόν τον πραγματικά ηλεκτρικό θώκο.

Δεν θέλω να προχωρήσω σε άλλη μια τετριμμένη ομιλία, στην οποία θα ρίξω τις ευθύνες στο ένα ή στο άλλο κόμμα, στην μία ή στην άλλη πολιτική παράταξη. Σίγουρα, υπάρχουν ευθύνες πολλές και διαχρονικές, αλλά η ρίζα του προβλήματος είναι θεωρώ πιο βαθιά. Στηρίζω την άποψη μου αυτή στην επαγγελματική μου ιδιότητα, η οποία έχει από μόνη της ιδιαιτερότητες. Έχω δουλέψει τα περισσότερα χρόνια της ενήλικης ζωής μου τόσο ως ελεύθερος επαγγελματίας, καθότι η οικογένεια μου διατηρεί τουριστικά καταστήματα με είδη δώρου στο καθόλα τουριστικό νησί της Ρόδου, όσο και ως αναπληρωτής εκπαιδευτικός οργώνοντας τα ακριτικά νησιά από το 2004 μέχρι σήμερα. Έχω δουλέψει ακόμα και με «μπλοκάκι», όπως λέμε στην αγορά, το μπλοκ παροχής υπηρεσιών, παρακαλώντας για τα δεδουλευμένα μου ως φωτογράφος. Θεωρώ, λοιπόν, ότι μπορώ να έχω μια άποψη πιο αντικειμενική και απομακρυσμένη από τις ιδεοληψίες του δημόσιου ή του ελεύθερου επαγγέλματος αντίστοιχα.

Το πρόβλημα στην δημόσια εκπαίδευση ξεκινά από την βάση, από τον τελευταίο δάσκαλο και καθηγητή και φτάνει μέχρι την κορυφή που είναι η κυβέρνηση. Και όταν λέω κυβέρνηση δεν εννοώ τον ή την εκάστοτε Υπουργό Παιδείας, αλλά τον ίδιο τον πρωθυπουργό και τα συμφέροντα που θέλει να εξυπηρετήσει εις βάρος της. Υπάρχει παντού διαφθορά, έλλειψη φιλότιμου, εργατικότητας, ελέγχου, αξιολόγησης και ηθική κατάπτωση.

Όταν σε έναν εκπαιδευτικό δίνονται όλα τα εργαλεία και δεν κάνει σε παιδιά δημοτικού σωστά την δουλειά του, αυτό είναι ανήθικο, γιατί αυτά τα παιδιά χάνουν από την αρχή της ζωής τους την ευκαιρία να συναγωνιστούν με άλλα παιδιά επί ίσοις όροις. Όταν σε έναν δάσκαλο με μεράκι και όρεξη για δουλειά δεν δίνεις ούτε τα βασικά εργαλεία για να την κάνει σωστά, αυτό είναι εγκληματική αμέλεια. Αν είναι αμέλεια.. Όταν επέτρεπες και επιτρέπεις εδώ και χρόνια την κατασπατάληση δημοσίου χρήματος από εκπαιδευτικούς, διευθυντές σχολείων, προϊσταμένους και κάθε λογής υπεύθυνους μέσα από τους διάτρητους διαγωνισμούς αγοράς υλικών, αυτό ονομάζεται οικονομικό έγκλημα. Όταν δεν αξιολογείς, δεν ελέγχεις και δεν επιρρίπτεις ευθύνες σε κανέναν δημόσιο υπάλληλο, κλείνεις το μάτι στη ρεμούλα λέγοντας: «Φάτε, εγώ είμαι εδώ»…

Έχω ακούσει καθηγητές δημοσίων πανεπιστημίων να αγοράζουν Mazerati, έχω δει τουριστικές σχολές να διοικούνται από γραμματείς και φαρισαίους εξυπηρετώντας συμφέροντα τοπικών φορέων και όχι των φοιτητών τους, κρατώντας τους με αυτό τον τρόπο, όμηρους συμφερόντων. Έχω δει διευθυντές σχολείων να παίρνουν σύνταξη με διαμερίσματα, καταθέσεις και σπίτια, έχω δει απλούς καθηγητές  να σπουδάζουν δύο παιδιά ταυτόχρονα στο εξωτερικό με έναν μισθό. Έχω δει καινούργια σχολεία να καταστρέφονται σε χρόνο μηδέν μόνο και μόνο για να πέσει η ανάλογη προμήθεια στην αγορά νέων υλικών συντήρησης, έχω δει διαδραστικούς πίνακες να σκουριάζουν σε προαύλια σχολείων, γιατί αρνιόνταν να τους κρεμάσουν, έχω δει διευθυντές να παίρνουν για μίζα τον πενιχρό μισθό ενός ταλαίπωρου ωρομίσθιου εκπαιδευτικού, μόνο και μόνο για να πάρει ο τελευταίος λίγες ώρες και τα μόρια που αυτές συνεπάγονται. Έχω δει τόσο εγώ όσο και ο πατέρας μου, συνταξιούχος και αυτός εκπαιδευτικός, τον βιασμό της εκπαίδευσης επανειλημμένα και κατ’ εξακολούθηση σε όλες τις βαθμίδες της. Έχουν πέσει τόσα λεφτά στην δημόσια παιδεία που, αν υπήρχε απλά λιγότερη διασπάθιση χρήματος, θα είχαμε καλύτερα σχολεία ακόμα και από την Νορβηγία.

Έχω δει όμως και νέους εκπαιδευτικούς με θέληση και μεράκι να εγκλωβίζονται στα γρανάζια της διαφθοράς, αδυνατώντας να επιβιώσουν. Έχω δει κοντά στην σύνταξη εκπαιδευτικούς να παλεύουν μόνοι τους να σώσουν σχολεία, να βάφουν τάξεις με τη βοήθεια των μαθητών τους, να παρακαλάνε μαθητές να παρακολουθήσουν τα μαθήματα τους, για να μην κλείσουν λόγω έλλειψης συμμετοχής τα τμήματα. Έχω δει να κάνουν πρακτική εκπαίδευση παιδιά Επαγγελματικών Λυκείων πάνω σε βρύσες, ηλεκτρικούς πίνακες και κλιματιστικά επισκευάζοντας αυτά των σχολείων. Τόσα λεφτά έχουν δοθεί αλλά παρόλα αυτά υπάρχουν  διευθυντές που βάζουν πετρέλαιο σε σχολεία όπου τα καλοριφέρ δε λειτουργούν, γιατί έχουν ξηλωθεί και πωληθεί η σωλήνες τους.

Πάνω σε αυτήν την παρακμή των τελευταίων σαράντα ετών, έχει προστεθεί πιο έντονα από ποτέ τα τελευταία δέκα χρόνια η πολιτική της αναπλήρωσης των εκπαιδευτικών, δημιουργώντας έτσι ένα ακόμα πιο αρρωστημένο περιβάλλον. Και εξηγώ: Η αναπλήρωση θεσπίστηκε στην εκπαίδευση, έτσι ώστε να καλυφθούν τα έκτακτα κενά που μπορεί να δημιουργηθούν σε ένα σχολείο από ασθένεια, άδεια λοχίας ή οποιαδήποτε άλλη άδεια μπορεί να ζητήσει ένας εν ενεργεία εκπαιδευτικός κατά την διάρκεια της θητείας του. Ένας αναπληρωτής θα αναλάμβανε άμεσα την θέση του, για την κάλυψη του κενού, μέχρι το τέλος αυτής ή το τέλος του σχολικού έτους.

Πάνω σε αυτό το νομικό παραθυράκι στήθηκε ένα απίστευτο μαγαζί πελατειακών σχέσεων! Πλέον, λόγω έλλειψης χρημάτων, (γιατί λεφτά υπάρχουν αλλά όχι για την παιδεία και την υγεία) ένα μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτικών, προσλαμβάνονται ως αναπληρωτές (μέσω ΕΣΠΑ αλλά και μέσω τακτικού προϋπολογισμού) το οποίο υπερβαίνει το 20% των συνολικού εκπαιδευτικού δυναμικού πανελληνίως και στις δυο βαθμίδες εκπαίδευσης!

Αυτό οδηγεί χιλιάδες εκπαιδευτικούς σε μία ιδιότυπη ομηρία. Όμηροι των κενών των σχολείων, όμηροι των ορέξεων των μαθητών, των συναδέλφων εκπαιδευτικών, των προϊσταμένων εκπαίδευσης, όμηροι της ίδιας της ζωής καθότι είναι υποχρεωμένοι να φύγουν για το οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδας, για να καλύψουν το οποιαδήποτε κενό, οπουδήποτε, με το όνειρο ενός απατηλού μόνιμου διορισμού, κυνηγώντας πρώτα τα μόρια της προϋπηρεσίας και τώρα τα μόρια από τα πτυχία, μεταπτυχιακά, διδακτορικά και κάθε είδους σεμινάρια που θα τους δώσουν την πολυπόθητη  θέση στον ήλιο των 800 ευρώ.

Μην βάλεις κακούς βαθμούς αναπληρωτή, τα παιδιά θα επιλέξουν άλλο τμήμα, άλλη ειδικότητα, άλλο σχολείο του χρόνου, θα κλείσει το τμήμα, θα χάσεις τη θέση σου. Μην κόψεις κανένα μαθητή διευθυντή, τα παιδιά, αν είσαι αυστηρός, θα πάνε σε άλλο σχολείο! Μην δώσεις όλα τα κενά των σχολείων από την αρχή υπουργείο, σε τέσσερεις φάσεις, σε πέντε! Στείλε πρώτα τους εκπαιδευτικούς με τα πολλά μόρια στην παραμεθόριο και τα δικά σου παιδιά στα αστικά κέντρα! Παλιότερα δε, έδινες τα μόρια της παραμεθορίου, σε εκπαιδευτικούς που είχαν πάρει μετάθεση στο κέντρο. Τον κατάργησες τον νόμο αυτό, αφού βόλεψες όσους μπόρεσες.

Αφού μετέτρεψες εσύ κράτος, την τεχνική εκπαίδευση, που θα έπρεπε να είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας σου, σε παρκινγκ ψυχών, αφού γενιές Ελλήνων μάτωσαν να σπουδάσουν τα παιδιά τους στα καλύτερα πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Παιδιά που θα έπρεπε τώρα να σου το ανταποδώσουν προσφέροντας τις πολύτιμες υπηρεσίες και την εργασία τους εδώ στον τόπο τους,  αντί αυτού τα έδιωξες στην ξενιτιά. Άφησες την χώρα κούφια, κενή και αναλφάβητη, να γίνει υπάλληλος των πολυεθνικών και των μεγαλο – ξενοδόχων. Χωρίς μέλλον και χωρίς φως. Χωρίς όνειρα… Κάνω μάθημα σε παιδιά που δεν έχουν όνειρα, δεν ξέρουν να γράφουν, ούτε να διαβάζουν. Το ποσοστό αναλφαβητισμού στην Ελλάδα ανεβαίνει. Θα γυρίσουμε πίσω σε χρόνια παλιά σε χρόνια μαύρα..

Και τώρα ολοκληρώνεις το σχέδιο σου κράτος, με τη βοήθεια όλων όσων δεν μπόρεσαν και δεν μπορούν να δουν πέρα από το δάχτυλό τους, όλων όσων έχασαν το δάσος, γιατί έβλεπαν πάντα το δέντρο. Τώρα που έχεις την ανοχή και την επιδοκιμασία της μεγαλύτερης μερίδας της κοινωνίας, που δεν ξέρει ή δεν θέλει να δει, τώρα ιδιωτικοποιείς, αστυνομεύεις, τρομοκρατείς. Πρώτα τα πανεπιστήμια, μετά την τεχνική εκπαίδευση, ναι αυτή που είναι το τελευταίο γρανάζι  που μπορεί να δώσει αξιοπρεπές εισόδημα σε έναν εργαζόμενο χωρίς πτυχίο πανεπιστημίου, την κάνεις πάσα στα ιδιωτικά ΙΕΚ. Εν ευθέτω χρόνο θα ασχοληθείς και με τη γενική παιδεία.

Πρώτα όμως θα αλώσεις ότι έμεινε από την αξιοκρατία του ΑΣΕΠ. Θα τον τροποποιήσεις, θα τον παρακάμψεις, θα τον περιθωριοποιήσεις, έτσι ώστε να δημιουργήσεις ακόμα ένα κομματικό στρατό μαζί με αυτόν της ασφάλειας, με σκοπό να ελέγξεις απόλυτα ό,τι έχει μείνει από το κράτος δικαίου και αξιοκρατίας.

Οι ευθύνες, όπως καταλαβαίνετε, είναι μεγάλες και ανήκουν σε όλους. Ανήκουν, καταρχήν, στις δημοκρατικές παρατάξεις που κυβέρνησαν αυτή τη χώρα και οι οποίες, εγκλωβισμένες στις ιδεοληψίες τους αρχικά και σε μικρά ή μεγαλύτερα συμφέροντα αργότερα, αρνήθηκαν να δουν το παγόβουνο κατά μέτωπο και να γλυτώσουν το καράβι από τον βυθό. Όσον αφορά τις συντηρητικές κυβερνήσεις, δεν περίμενα κάτι καλύτερο από αυτές. Ποτέ δεν αποδέχθηκαν το σύνθημα Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Το μίσησαν και το μισούν όσο τίποτα. Γιατί αυτό το σύνθημα σημαίνει γνώση, άποψη, επαγγελματικά δικαιώματα, κοινωνικά δικαιώματα, αξιοπρεπείς μισθούς, όνειρα για το μέλλον. Καμία πολιτική ιδεολογία, που έχει σαν σημαία της το άκρατο οικονομικό κέρδος, δεν μπορεί να δεχθεί τα παραπάνω.

Αλλά και εσύ Έλληνα, δεν αποτίναξες ποτέ από πάνω σου το ρούχο του ραγιά, δεν αποδέχθηκες ποτέ ότι δεν έχεις πλέον κάποιον τσιφλικά πάνω από το κεφάλι σου. Σκυμμένος, μουλωχτός, ήθελες να χωθείς απλά στο δημόσιο και μετά τίποτα.. Δεν δούλεψες, δεν προσπάθησες, όχι μεγάλο ποσοστό σου τουλάχιστον.

Θέλει αλλαγή νοοτροπίας η δημόσια εκπαίδευση, από μια γενιά που είναι εκεί έξω σπουδαγμένη και έτοιμη να προσφέρει με μεράκι και αξιοκρατία τις υπηρεσίες της. Θέλει όμως και έλεγχο, αξιολόγηση και κρίση..

Κατζάκης Κωνσταντίνος