Προοδευτικός Αντίλογος στην Αντισυνταγματική Εμπορευματοποίηση της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης

Η Κυβέρνηση της Δεξιάς δεν χάνει καιρό προκειμένου να ολοκληρώσει το έργο που ξεκίνησαν οι μνημονιακές πολιτικές. Επιδίδεται σε μια ολομέτωπη επίθεση πλήρους νεοφιλελευθεροποίησης της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, με τελευταίο «επίτευγμά» της την νομοθετική ρύθμιση αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων αποφοίτων ιδιωτικών κολλεγίων, η οποία φέρνει «από το παράθυρο» την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της τριτοβάθμιας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, προσβάλλοντας προφανώς κάθε έννοια συνταγματικής νομιμότητας.  

Κι όλα αυτά τη στιγμή που διεθνώς αναγνωρίζεται το λάθος της εμπορευματοποίησης δημοσίων, κοινωνικών αγαθών, όπου αυτή επιδιώχτηκε τις προηγούμενες δεκαετίες. Ετεροχρονισμένα λοιπόν, για μια ακόμη φορά, η εγχώρια συντήρηση οδηγεί τη χώρα προς ολοταχώς πίσω, προς τέρψη εγχώριων μικροσυμφερόντων και στο πλαίσιο μιας εμμονικής ιδιωτικολαγνείας. Για όσους μάλιστα σπεύσουν να δικαιολογηθούν ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις ήταν αναγκαίες προκειμένου να προσαρμοστούμε στην «κοινοτική στρατηγική της Μπολόνια», ας ρίξουν μια ματιά στις κεντρικές ευρωπαϊκές χώρες και ας ψάξουν να δουν πως διασφαλίζεται εκεί ο δημόσιος χαρακτήρας της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και έρευνας.

Πέρα όμως από τις κυβερνητικές εμμονές, πιο ανησυχητική είναι η ανεμική αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας, η οποία οφείλεται εν μέρει στην πρόσφατη ιδεολογική και πολιτική ήττα της κατ’ ευφημισμό «Κυβέρνησης της Αριστεράς». Πολύ περισσότερο έχει να κάνει με την αδυναμία των προοδευτικών, εντός ή εκτός εισαγωγικών, δυνάμεων να εκφέρουν σοβαρό και ολοκληρωμένο εναλλακτικό δημόσιο λόγο και προτάσεις. Αδυνατούν να βοηθήσουν την ελληνική κοινωνία να κατανοήσει ότι ξεκινά «η αρπαγή» και του τελευταίου περιουσιακού κεκτημένου κάθε ελληνικής οικογένειας και κάθε νέου πολίτη, του μόνου όπλου που θα μπορούσε να τον βοηθήσει να ορθοποδήσει, αυτού της δημόσιας εκπαίδευσης.

Θέλοντας να συμβάλει στην κατάργηση αυτής της «πολιτικής αφασίας», η Σοσιαλιστική Προοπτική προχωρά πέρα από την καταδίκη της πρόσφατης νομοθετικής ρύθμισης καταθέτοντας το ακόλουθο ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη μεταδευτεροβάθμια ανώτατη και ανώτερη εκπαίδευση:

1. Θέσπιση συνταγματικά κατοχυρωμένων αυστηρών κριτηρίων για τη δημιουργία και την επέκταση των πανεπιστημίων, ένα εκ των οποίων πρέπει να είναι ο καθαρά δημόσιος χαρακτήρας τους και η δωρεάν παροχή των βασικών προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών. Πρόβλεψη διδάκτρων μόνο στην περίπτωση φοίτησης αλλοδαπών φοιτητών σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο – η τριτοβάθμια εκπαίδευση μπορεί πράγματι να καταστεί βασική «εξαγώγιμη υπηρεσία» της Ελλάδας, αλλά δεν πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εφήμερης κερδοσκοπίας εις βάρος των Ελλήνων πολιτών.
2. Δημιουργία  δημόσιου θεσμού με αποκλειστική αρμοδιότητα την έγκριση της λειτουργίας πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, την αναγνώριση πτυχίων που έχουν αποκτηθεί στο εξωτερικό και του προσδιορισμού των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων. Με βάση τα παραπάνω, ανάκληση των αδειών λειτουργίας των ιδιωτικών κολλεγίων, είτε αυτές είναι σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού, είτε όχι. Την ευθύνη της εκπαιδευτικής πολιτικής της χώρας την έχει η ελληνική πολιτεία και όχι το οποιοδήποτε ίδρυμα του εξωτερικού!
3. Την ίδια στιγμή, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες ανάπτυξης της μετα-δευτεροβάθμιας, ανώτερης επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αρχικής ή δια βίου, λειτουργία των ιδιωτικών κολλεγίων / σχολών σε αυτό το επίπεδο και θεσμική αναγνώριση της δυνατότητας να παρέχουν πτυχία με συγκεκριμένα επαγγελματικά δικαιώματα.
4. Αναδημιουργία του τομέα της τριτοβάθμιας, ανώτατης εφαρμοσμένης εκπαίδευσης και έρευνας, όπου, εκτός της απαραίτητης ίδρυσης των βασικά απαιτούμενων δημοσίων ιδρυμάτων (δυστυχώς η σταδιακή «πανεπιστημιοποίησης» των ΤΕΙ πήγε πολύ πίσω την τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα), θα μπορεί επίσης να αναπτυχθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία, ακολουθώντας βεβαίως βασικές αρχές μη-κερδοσκοπικής λειτουργίας.

Για αυτούς -ές που δεν μπορούν να σκεφτούν έξω από τα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημειώνουμε πως το παραπάνω πλαίσιο είναι σε απόλυτη αρμονία με την κοινοτική λογική της ανάπτυξης βαθμίδων επαγγελματικής εκπαίδευσης ανάλογων των ακαδημαϊκών. Βεβαίως δεν είναι αυτός ο λόγος που το υποστηρίζουμε, αλλά το γεγονός ότι αποτελεί ολοκληρωμένη λύση:

• για την ποιοτική ανάπτυξη της μεταδευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της αρχικής και εφαρμοσμένης έρευνας στη χώρα,
• για την επίλυση του χρόνιου προβλήματος της «εισόδου» στα πανεπιστήμια και της ολοκληρωτικής απαξίωσης του Λυκείου που σταδιακά προκάλεσε,
• καθώς και για την κάλυψη των βασικών ελλείψεων σε επαγγελματικές και τεχνικές δεξιότητες προς υποστήριξη της εγχώριας παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Η ριζοσπαστική προοδευτική πολιτική δεν περιορίζεται ούτε από τις αντιδραστικές κοινοτικές επιταγές, ούτε από υποτιθέμενες νομοτέλειες τύπου «έτσι γίνεται στο εξωτερικό». Προϋποθέτει όμως φαντασία και πολιτική τόλμη.