Αρχικά, για να μην ωραιοποιούμε την κατάσταση η διόρθωση δεν αφορούσε όλες τις τραπεζικές μετοχές. Δύο εξ αυτών, η Άλφα και η Εθνική συγκεκριμένα, ανέκτησαν και με το παραπάνω τις ζημιές της προηγούμενης μέρας (+7,6% από -3,3% και +9% από -5,5%, αντίστοιχα), οι άλλες δύο συστημικές τράπεζες όμως, η Eurobank και η Πειραιάς συγκεκριμένα, ανέκτησαν μέρος μόνο των απωλειών (άνοδος 8,6% την Πέμπτη από πτώση 14,7% την Τετάρτη και άνοδος 9,2% από πτώση 20,7%, αντίστοιχα). Κατά συνέπεια, μια σχεδόν ισόποση με την πτώση της Τετάρτης (-8,8%), αύξηση του τραπεζικού δείκτη της Πέμπτης (-8,3%) συσκοτίζει την πραγματικότητα, που σε αδρές γραμμές θέλει τις 4 συστημικές τράπεζες οι οποίες από κοινού έχουν τα μαύρα τους χάλια (προς επίρρωση τα απογοητευτικά έσοδα που κατέγραψαν στα έσοδα του δεύτερου τριμήνου ) να διαχωρίζονται με την Εθνική και Άλφα να παρουσιάζουν μια σχετικά καλύτερη εικόνα, ενώ από την άλλη Eurobank και Πειραιώς να ακολουθούν μια καθοδική πορεία. Μένει να δούμε επομένως αν το σήριαλ των τραπεζικών εξαγορών συνεχιστεί με νέα επεισόδια…
Δεν είναι τυχαία η δυσκολία της Πειραιώς να φέρει σε πέρας την δέσμευση που είχε αναλάβει ενώπιον του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για έκδοση ομολόγου ύψους 500 εκ. ευρώ ώστε να ενισχύσει τα κεφάλαιά της. Προφανώς και δεν υπάρχει μια δεσμευτική προθεσμία για την έκδοση του ομολόγου. Αν όμως η Πειραιώς δεν το έπραξε ως τώρα πώς θα καταφέρει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της από δω και πέρα που το κλίμα στις αγορές έχει επιδεινωθεί με τις αναδυόμενες να τρίζουν και τα τα Προγράμματα Ποσοτικής Χαλάρωσης της ευρωπαϊκής και αμερικανικής κεντρικής τράπεζας που αποτέλεσαν τα πιο γενναιόδωρα μέτρα στήριξης και παροχής αθρόας ρευστότητας στις τράπεζες σταδιακά να ολοκληρώνονται; Σε αυτό το πλαίσιο συζητιούνται εναλλακτικά σενάρια για την εύρεση των 500 εκ…
Ειρήσθω εν παρόδω, η διόρθωση της Πέμπτης δεν αναιρεί την καθίζηση του ελληνικού χρηματιστηρίου το τρέχον έτος, μιας και από τον Φεβρουάριο όταν ο γενικός δείκτης είχε φτάσει τις 886 μονάδες και από τον Μάιο επίσης που είχε φτάσει τις 858 έχει χάσει το ένα τέταρτο της αξίας του. Το χρηματιστήριο επομένως, αν κάτι προεξοφλεί δεν είναι μεταμνημονιακή απογείωση έστω ελικοφόρου, αλλά επ’ άπειρον χαμηλές πτήσεις…
Από την άλλη, κυβέρνηση και τραπεζικοί κύκλοι υπενθυμίζουν ότι οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν με επιτυχία τα τελευταία τεστ αντοχής. Ωστόσο, αν είχαν υλοποιηθεί με τα κριτήρια του 2015 οι 3 από τις 4 τράπεζες θα είχαν «κοπεί». Με άλλα λόγια, πρώτα χαμήλωσαν τον πήχη και μετά πέρασαν με επιτυχία οι ελληνικές τράπεζες, καμαρώνοντας και συγχαίροντας εαυτούς και αλλήλους για τον άθλο τους με ύφος Μίστερ Μπιν. Επιπλέον, δεν θα είναι η πρώτη φορά που μετά από έναν προβιβασμό από τα τεστ αντοχής έρχεται ανακεφαλαιοποίηση. Να θυμίσουμε ότι και στο παρελθόν, πριν ο ελληνικός λαός αναγκαστεί να βάλει το χέρι στις τσέπες για να σώσει τις τράπεζες (2012, 2013 και 2015) καταβάλλοντας συνολικά 29,635 δισ. ευρώ, είχαν προηγηθεί τεστ αντοχής και πανηγυρικές δηλώσεις αργυρώνητων τραπεζικών στελεχών και κυβερνητικών αξιωματούχων για τις λαμπρές προοπτικές των ίδιων των τραπεζών και κατ’ επέκταση της ελληνικής οικονομίας. Γιατί επομένως να μη συμβεί και τώρα μια νέα ανακεφαλαιοποίηση καθώς ναι μεν οι καταθέσεις αυξάνονται στις τράπεζες, ναι μεν ο ELA επιστρέφει, αλλά είναι τόσο αργή η ανάκαμψη που ακόμη οι τράπεζες βρίσκονται πολύ πίσω από τη διαχωριστική γραμμή της βιωσιμότητάς τους.
Σε αυτό το πλαίσιο προκρίνονται σενάρια επιτάχυνσης των διαδικασιών μαζικών πλειστηριασμών που θα επιτρέψουν στις τράπεζες να ξεφορτωθούν μια ώρα αρχύτερα τα κόκκινα δάνεια τα οποία τον Ιούνιο έφθαναν τα 89 δισ. ευρώ. Το δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θ. Φέσσας, χαρακτηρίζοντας ως διστακτική τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, κι αιτία του κακού κατά συνέπεια την ολιγωρία των τραπεζών, όπως κι ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μ. Σχοινάς. Πλευρά αυτού του σχεδίου είναι και το σενάριο για ίδρυση «κακιάς τράπεζας» (με τη μορφή οχήματος ειδικού σκοπού) στην οποία οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα ξεφορτωθούν τα κόκκινα δάνεια. Ένα τέτοιο σενάριο θα αποδειχθεί καταστροφικό για πολλούς λόγους. Αρχικά, γιατί μία του εκδοχή προβλέπει τη χρησιμοποίηση των 24,1 δισ. ευρώ από το μαξιλάρι ρευστότητας που δημιουργήθηκε με το υπόλοιπο του τρίτου δανείου και άλλα για να είναι εξασφαλισμένη η κάλυψη των δανειακών αναγκών της ελληνικής κυβέρνησης τους 22 επόμενους μήνες. Δεδομένου όμως ότι το οικονομικό κλίμα επιδεινώνεται, με την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου την Πέμπτη να φτάνει το 4,5%, από πού θα καλύψει τις δανειακές του ανάγκες το δημόσιο αν (και) αυτό το αποθεματικό πάει στην μαύρη τρύπα των τραπεζών; Τότε θα αποκαλυφθεί ότι το μαξιλάρι ρευστότητας χτίστηκε για να κοιμούνται ήσυχοι οι τραπεζίτες. Θα είναι όμως πλέον αργά γιατί το κενό που θα δημιουργήσουν τα golden boys θα καλυφθεί με νέα, αιματηρά προγράμματα λιτότητας, που θα περάσουν τον λογαριασμό στους φορολογούμενους.
Επιπλέον, η δημιουργία «κακής τράπεζας» θα επιταχύνει τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας και το ξεσπίτωμα χιλιάδων οικογενειών κι επαγγελματιών.
Τέλος, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, αν κάτι δείχνει η αρπαχτή που στήθηκε με τις τραπεζικές μετοχές την Τετάρτη είναι ότι η ελληνική οικονομία εξήλθε της τρίτης δανειακής σύμβασης πολύ πιο ευάλωτη και ασθενής, έρμαιο κερδοσκόπων και αρπακτικών…
