Κείμενο: Όμηρος Ταχμαζίδης
Κατά μέσο όρο, τα τελευταία τρία χρόνια, θα πρέπει να κυκλοφορούν μηνιαίως στο Διαδίκτυο τέσσερα με πέντε άρθρα μου, με κεντρικό θέμα το Κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola” και το μποϊκοτάζ στα προϊόντα της αμερικανικής πολυεθνικής: Coca Cola, Fanta, Sprite, Schweppes, Amita, Frulite, νερό ΑΥΡΑ, Monster.
Παραλλήλως αναρτώ σε διάφορα ιστολόγια πολιτικά άρθρα σχετικά με διάφορα θέματα της επικαιρότητας. Από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησα τις αναρτήσεις διαφάνηκε ότι μεγάλο μέρος των χρηστών του Διαδικτύου έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εκείνα τα κείμενα, τα οποία αφορούσαν την αμερικανική πολυεθνική, την απεργία των εργαζομένων και το κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola”. Το ενδιαφέρον αυτό δεν ατόνισε ούτε μια στιγμή, τουναντίον ενδυναμώνονταν όσο περνούσε ο καιρός και αυτή η τάση συνεχίζεται. Φαίνεται και από την έκρηξη στην επισκεψιμότητα στα sites που φιλοξενούν άρθρα μου (παρατηρώ ότι και με άρθρα άλλων συντακτών συμβαίνει το ίδιο) για την Coca Cola.
Υπήρξαν άρθρα τα οποία έβαλαν στην κυριολεξία “φωτιά” στους δείκτες επισκεψιμότητας ορισμένων ιστοσελίδων και δεν ήταν λίγες οι φορές, κατά τις οποίες, μετά από μια τέτοια έκρηξη, οι κάτοχοι των ιστοσελίδων διέκοπταν εντελώς αιφνιδιαστικώς την περαιτέρω ανάρτηση κειμένων μου. Δεν διέκοπταν μόνο την ανάρτηση των άρθρων που αφορούσαν την Coca Cola, αλλά οποιοδήποτε άρθρο απέστελλα. Τι συνέβαινε; Οι ιδιοκτήτες των sites δεχόταν “επισκέψεις” της Coca Cola και “πειθόταν” να εγκαταλείψουν τις αναρτήσεις άρθρων, αλλά για να μην εκτεθούν αναρτώντας μόνο τα πολιτικού περιεχομένου άρθρα μου, δεν αναρτούσαν κανένα. Δεν γνωρίζω πως συνέπεσε και όταν κάποιο κείμενό μου, αναφορικώς με την Coca Cola, σε ιστοσελίδα της Αθήνας, ξεπέρασε τις έξι (6) χιλιάδες κοινοποιήσεις στο facebook, ακολούθησε αμέσως διακοπή των αναρτήσεων. Για λόγους σκοπιμότητας και επειδή ήμουν ενημερωμένος για τις πρακτικές της Coca Cola, επέλεξα από την πρώτη στιγμή που άρχισα να αρθρογραφώ γύρω από την αμερικανική πολυεθνική, να αποστέλλω τα άρθρα μου σε περισσότερες ιστοσελίδες, ώστε να μην μπορέσει το επιτελείο της πολυεθνικής να “φρακάρει” εντελώς τη ροή τους στο Διαδίκτυο. Κάτι αντίστοιχο με το άρθρο μου στο site της Αθήνας, συνέβη και με ένα site με σχετική απήχηση της Πάτρας. Είναι προφανές ότι τα στελέχη της Coca Cola παρεμβαίνουν, όπου και όποτε κρίνουν σκόπιμο και “βάζουν τα πράγματα στη σειρά τους”. Ανάλογες περιπτώσεις υπήρξαν πολλές. Το ενδιαφέρον με αυτές τις υποθέσεις είναι ότι οι συγκεκριμένες ιστοσελίδες δεν εμφάνισαν ποτέ διαφήμιση της Coca Cola. Προφανώς κάτι τέτοιο θα φανέρωνε τη συναλλαγή. Έτσι μετά από τις επισκέψεις θα έπρεπε να σιωπήσουν με ανεπαίσθητο τρόπο οι συγκεκριμένες ιστοσελίδες. Η πρακτική αυτή είναι γενικευμένη: σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ ανέλαβε, από την αρχή των κινητοποιήσεων στο εργοστάσιο της Coca Cola της Θεσσαλονίκης να κάνει ένα ντοκιμαντέρ και ανάρτησε σε κάποια φάση ένα demo στο you tube (υπάρχει ακόμη) και μετά αιφνιδίως διέκοψε κάθε επαφή με τους απεργούς. Συναντήθηκα μαζί του και αντιλήφθηκα τα καθέκαστα από τα μισόλογά του: έμμεση προσφορά νέου εξοπλισμού κ.α. Λίαν προσφάτως είχα και την προσωπική μου επαφή με έναν μεσάζοντα – “γνωριστήκαμε” μέσω των social media λόγω της αρθρογραφίας μου για την Coca Cola – ο οποίος προσπάθησε να με χρησιμοποιήσει ως “βαποράκι” για να περάσω, εν αγνοία μου, κάποιες θέσεις των golden boys της πολυεθνικής προς τους εργαζόμενους. Όλα δείχνουν ότι ο μηχανισμός του “συστήματος Coca Cola” έχει λυσσάξει στην κυριολεξία και κάνει τα αδύνατα δυνατά να καταστείλει το Κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola”. Πως, όμως, να μη λυσσάξουν, όταν η Green Cola από την ακριτική Ορεστιάδα προκαλεί τον αμερικανικό κολοσσό ακόμη και στο Λίβερπουλ της Αγγλίας, ντύνοντας, μάλιστα, Αγιοβασίλιδες στα πράσινα εν όψει Χριστουγέννων και εξασφαλίζοντας υποστήριξη τοπικών πολιτικών παραγόντων. [Βλ. και το άρθρο στο Διαδίκτυο: Όμηρος Ταχμαζίδης, Η Green Cola ισοπεδώνει επικοινωνιακώς το χριστουγεννιάτικο κιτς της Coca Cola]
Η πρακτική της Coca Cola να επιβάλει σιγή στα μέσα μαζικής επικοινωνίας είναι πασίγνωστη. [Βλ. και το άρθρο στο Διαδίκτυο: Όμηρος Ταχμαζίδης, Ο μύλος της Coca Cola προσπαθεί να “αλέσει” την Αριστερά] Αλλά με τα social media και το Διαδίκτυο, σε συνάρτηση με αυτά, ακόμα δυσκολεύεται. Και όλα δείχνουν πως θα δυσκολεύεται για πολύ καιρό ακόμη, τουλάχιστον, όσο οι απεργοί της Θεσσαλονίκης συνεχίζουν τον αγώνα τους για την επαναλειτουργία του εργοστασίου. Και ακόμη μεγαλύτερη σιγή επιβάλλει η Coca Cola στα μέσα των τοπικών κοινωνιών που επλήγησαν από την πολιτική των λουκέτων που ακολούθησε.
Έτσι στην Πάτρα υπήρχε κόσμος, έως τη στιγμή που άρχισαν να εμφανίζονται οι απεργοί της Θεσσαλονίκης σε διάφορες ευκαιρίες και να ενημερώνουν το καταναλωτικό κοινό της πόλης, ο οποίος δε γνώριζε ότι το εργοστάσιο της Coca Cola στην πόλη τους είχε κλείσει. Αν αναζητήσει κανείς δημοσιεύματα γύρω από το κλείσιμο του εργοστασίου της πολυεθνικής στον πατρινό τοπικό τύπο, διαπιστώνει ότι αυτά είναι σποραδικά και υποβαθμισμένα. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στον Βόλο, όπου μετά από μια σειρά αρχικών δημοσιευμάτων για το κλείσιμο του εκεί εργοστασίου, τα τοπικά μέσα “λησμόνησαν” το θέμα.
Αναφέρω αυτά τα παραδείγματα για έναν απλό λόγο: και στις δύο πόλεις υπάρχουν εργοστάσια ελληνικών εταιριών του κλάδου των αναψυκτικών. Στην Πάτρα η εταιρία “Λούξ” δεύτερη σε πωλήσεις στην ελληνική αγορά μετά την Coca Cola και στον Βόλο, η εταιρία αναψυκτικών “Έψα”, μια από τις πιο παλιές της πόλης και η πρώτη στην Ελλάδα που καινοτόμησε με τη χρήση του γλυκαντικού από το φυτό στέβια σε προϊόντα της.
Και οι δύο εταιρίες συμμετέχουν στην προσπάθεια μιας σειράς επιχειρήσεων υπό την ονομασία “ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ”, την οποία αποτελούν παραγωγικές-μεταποιητικές αυθεντικές ελληνικές επιχειρήσεις, υπό την έννοια ότι πρόκειται για επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που εδρεύουν και παράγουν στην Ελλάδα και συμβάλλουν με αυτή την επιλογή τους στην παραγωγή πλούτου, στην ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας και στη μείωση της ανεργίας.
H Coca Cola βάζοντας λουκέτο στα εργοστάσια της Πάτρας και του Βόλου, κατάργησε πάνω από πεντακόσιες θέσεις εργασίας – υπολογίζω και εκείνες των δορυφορικών δραστηριοτήτων γύρω από τη γενικότερη λειτουργία των εργοστασίων – αύξησε με αυτό την ανεργία και ενίσχυσε την ύφεση στις τοπικές οικονομίες.
Δε θα αναφερθώ στο επιχείρημα της ομάδας των επιχειρήσεων, οι οποίες συμμετέχουν στην προσπάθεια “ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ”, περί δημιουργίας προστιθέμενης αξίας, πλούτου και άλλα παρόμοια. Θα μείνω μόνο σε ένα στοιχείο: εκείνο που αφορά στην ισοσκέλιση του εμπορικού ελλείμματος. Είναι αδιανόητο μετά από επτά συνεχόμενα ανθρωποβόρα έτη λιτότητας να έχουμε προβλήματα στο εμπορικό ισοζύγιο. Αλλά πώς να μην έχουμε παρόμοια προβλήματα, όταν στην αγορά της Πάτρας και του Βόλου κυκλοφορούν και καταναλώνονται προϊόντα της Coca Cola, που παράγονται και εισάγονται από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Και η ευθύνη δεν ευρίσκεται στους καταναλωτές και τις καταναλώτριες, διότι όταν αυτοί ενημερώνονται, αντιδρούν καταλλήλως. Αυτό έχει αποδειχθεί με το Κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola”: η ενημέρωση των καταναλωτών για το μποϊκοτάζ έχει μειώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις πωλήσεις των πολυεθνικών Coca Cola και Pepsi Cola.
Η ευθύνη ευρίσκεται στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, τύπο και ηλεκτρονική πληροφόρηση: θεωρώ σχεδόν αυτοκτονική τη στάση των τοπικών κοινωνιών, όταν δεν προτιμούν τα εξαιρετικά προϊόντα των ντόπιων επιχειρήσεων. Στον τομέα αυτό ο ρόλος του τοπικού συστήματος πληροφόρησης είναι καταλυτικός. Η Coca Cola και η λειτουργία της στην αγορά δίνει τροφή για συνεχείς αρνητικές ειδήσεις και σχόλια, εξίσου σημαντική τροφή δίνει ο κυνισμός της απέναντι στην ελληνική κοινωνία. Κανείς μπορεί να γεμίζει καθημερινώς σελίδες καταγράφοντας αυτό το απεχθές πρόσωπο της αμερικανικής πολυεθνικής. Στην ουσία καταγράφοντας την αυθεντική εικόνα της. Αυτό σε αντιδιαστολή με την όσο πιο αντικειμενική ενημέρωση για τις ελληνικές επιχειρήσεις, θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στις συνήθειες του καταναλωτικού κοινού.
Το κλείσιμο των εργοστασίων στην Πάτρα και στον Βόλο, ο γενικότερος κυνισμός της Coca Cola και η απαξιωτική στάση της απέναντι στο λαό μας (κάτι που φαίνεται και στην τρισάθλια προσπάθειά της να στρατολογήσει στην υπόθεσή της με διάφορα σεμινάρια και άλλες σαχλές κουτοπονηριές τη νέα γενιά) καθώς και η συμβολή των τοπικών εταιριών στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών θα πρέπει να γίνουν το διαρκές gossip of the town στα τοπικά μέσα ενημέρωσης των δύο πόλεων. Η νέα γενιά θα πρέπει να αναλάβει και αυτή πρωτοβουλίες: είναι αυτή που εμπαίζεται, πρωτίστως, από τα golden boys της αμερικανικής πολυεθνικής και τις επικοινωνιακές αθλιότητες τους.
Τα golden boys της Coca Cola περιφρόνησαν και τη νέα γενιά της Πάτρας και τη νέα γενιά του Βόλου, θεωρώντας ως δεδομένο ότι οι φωνές διαμαρτυρίας συντόμως θα σιγήσουν και οι επόμενες γενιές θα αγνοούν πλήρως την αθλιότητα των λουκέτων και της ανεργίας. Οι νέοι και οι νέες της Πάτρας και του Βόλου πρέπει να δώσουν εμπράκτως στα golden boys και τους μετόχους της πολυεθνικής την απάντηση που τους αξίζει: διαρκές μποϊκοτάζ στα προϊόντα της Coca Cola.