Κείμενο: Όμηρος Ταχμαζίδης
Η φωτιά που άναψαν οι απεργοί του εργοστασίου της Coca Cola της Θεσσαλονίκης συνεχώς επεκτείνεται. Ενώ το αίτημά τους για επαναλειτουργία του εργοστασίου επαναφέρει διαρκώς στη μνήμη των καταναλωτών και το κλείσιμο των άλλων εργοστασίων στην Αθήνα, την Πάτρα και το Βόλο, τη μεταφορά της έδρας της εταιρίας για φορολογικές σκοπιμότητες στην Ελβετία και όγκου της παραγωγικής δραστηριότητας στην Βουλγαρία και την Ρουμανία, οι εταιρίες ελληνικών συμφερόντων στον κλάδο του εμφιαλωμένου ύδατος, των χυμών και των ανθρακούχων και μη αναψυκτικών βλέπουν τους κύκλους δραστηριότητάς τους να αυξάνονται σταθερά. Για την εθνική οικονομία τα κέρδη είναι τεράστια από αυτή τη μετατόπιση των καταναλωτικών προτιμήσεων των Ελλήνων και των Ελληνίδων, οι οποίοι εγκαταλείπουν τα προϊόντα των αμερικανικών Coca Cola και Pepsi Cola και στρέφονται σε προϊόντα που παράγουν ελληνικές εταιρίες στην Ελλάδα.
Τα προϊόντα τύπου cola της Coca Cola εκτός από την Coca Cola regular, είναι η Coca Cola light και zero και από την άνοιξη του 2017 κυκλοφορεί η Coca Cola με στέβια, ένα κακό αντίγραφο [Βλ. σχετικώς το άρθρο μου στο διαδίκτυο: Όμηρος Ταχμαζίδης, Η Coca Cola και ο οικονομικός δολοφόνος της] του διεθνώς, πλέον, αναγνωρισμένου αμιγώς ελληνικού προϊόντος Green Cola, το οποίο ξεκίνησε πριν πέντε χρόνια από την ακριτική Ορεστιάδα και τώρα εμφιαλώνεται και στην Γερμανία, την Ισπανία και διανέμεται στην Μεγάλη Βρετανία από τη μεγαλύτερη αλυσίδα διανομής υγιεινών προϊόντων στη χώρα, ενώ ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία για την εξαγωγή τεράστιων ποσοτήτων Green Cola από το εργοστάσιο της Ορεστιάδας του Έβρου για την Σαουδική Αραβία, με προοπτική τη δημιουργία εμφιαλωτηρίου και στη συγκεκριμένη χώρα, ο πληθυσμός της οποίας παρουσιάζει υψηλούς δείκτες παχυσαρκίας εξαιτίας της κατανάλωσης σακχαρούχων αναψυκτικών, όπως η Coca Cola και η Pepsi Cola, στις οποίες η πιο υγιεινή Green Cola αποτελεί αντίδοτο. Η Green Cola εξάγεται και σε άλλες είκοσι δύο (22) χώρες σε όλο τον πλανήτη. Πρόκειται για την πρώτη ελληνική πολυεθνική στο χώρο των αναψυκτικών, η οποία ανοίγει δρόμους για το ευρύτερο επιχειρείν του σχετικού κλάδου.
Η παγκόσμια τάση για πιο υγιεινά προϊόντα επεκτείνεται συνεχώς. Στην Γερμανία όλες οι έρευνες των καταναλωτικών οργανώσεων δείχνουν μια αλματώδη άνοδο της προτίμησης οικολογικών και υγιεινών προϊόντων, το ίδιο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Η κατάσταση αυτή πλήττει και τις δύο πολυεθνικές του κλάδου των αναψυκτικών την Coca Cola και την Pepsi Cola, ως κύριες αιτίες της παχυσαρκίας, εφόσον περιέχουν μεγάλη ποσότητα ζάχαρης ανά συσκευασία. Από τις αρχές του Οκτωβρίου η δημοτική ομάδα του κόμματος των Φιλελευθέρων Δημοκρατών, στην πόλη του Liverpool, ξεκίνησε μια εκστρατεία εναντίον της παρουσίας του χριστουγεννιάτικου φορτηγού της Coca Cola στην πόλη. Στη διαμάχη αυτή ενεπλάκησαν εκτός από τους δημοτικούς συμβούλους, διάφορες οργανώσεις και επιστήμονες. Κορυφώθηκε δε με την πρόσκληση προς την ελληνική Green Cola, μια “πιο υγιεινή” εκδοχή αναψυκτικού τύπου cola, να μοιράσει τα προϊόντα της στο Liverpool και να εγκαινιάσει την έναρξη του εορτασμού για τα φετινά Χριστούγεννα, μια ημέρα πριν την έλευση του φορτηγού της Coca Cola. [Βλ. άρθρο στο Διαδίκτυο: Όμηρος Ταχμαζίδης, Η Green Cola ισοπεδώνει επικοινωνιακώς το χριστουγεννιάτικο κιτς της Coca Cola]
Πέρα από το γενικότερο ενδιαφέρον αυτής της αντιπαράθεσης -της πρώτης μεταξύ Coca Cola και Green Cola εκτός ελληνικών συνόρων, με νικητή στα σημεία την ελληνική εταιρία – εκείνο το οποίο θα πρέπει να σταθμίσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις αναψυκτικών και οι πολιτικοί της χώρας είναι η τάση για κατανάλωση υγιεινών προϊόντων. Στη διαμάχη του Liverpool ενεπλάκησαν και αρμόδιοι επιστήμονες, η εμπλοκή των οποίων προδιαγράφει την κατάσταση που έρχεται στον συγκεκριμένο κλάδο στα επόμενα χρόνια και που, κατά τη δική μου εκτίμηση, αποτελεί μια ευκαιρία για το ελληνικό επιχειρείν και για την εθνική οικονομία. Αιχμή αυτών των παρεμβάσεων ήταν η σχέση υγείας και κατανάλωσης αναψυκτικών με υψηλή ποσότητα ζάχαρης, αλλά και γενικώς των ανθρακούχων αναψυκτικών. Για παράδειγμα ο καθηγητής Επιδημιολογίας Simon Capewell και πρόεδρος του τμήματος Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής της Μεγάλης Βρετανίας, προτείνει να ταξινομηθούν τα σακχαρούχα ποτά, όπως η Coca Cola και η Pepsi Cola, τα οποία “μας σκοτώνουν”, με τον ίδιο τρόπο, όπως και οι καπνοβιομηχανίες. Ο καθηγητής είναι πεπεισμένος ότι οι πολυεθνικές βιομηχανίες σακχαρούχων, ανθρακούχων ποτών “θα αντεπιτεθούν” με μεγάλες καμπάνιες διαφήμισης και με “ύποπτη επιστημονική έρευνα”. Είναι γνωστό ότι οι μεγάλες πολυεθνικές και στην περίπτωσή μας η Coca Cola δαπανούν τεράστια κονδύλια, όχι μόνο για διαφημίσεις, αλλά και για “ύποπτη επιστημονική έρευνα”.
Αλλά, ανεξαρτήτως των προσπαθειών που θα κάνουν οι πολυεθνικές για να ανακόψουν τη νέα τάση στην κατανάλωση αναψυκτικών, η ευκαιρία για το ελληνικό επιχειρείν του συγκεκριμένου κλάδου είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού: η προσφορά υγιεινών ή, τέλος πάντων, πιο υγιεινών προϊόντων αναψυκτικών και χυμών ανοίγει νέους δρόμους και προσφέρει νέες ευκαιρίες. Και, μάλλον, ευρισκόμαστε σε σωστή τροχιά, όπως δείχνουν οι πρωτοβουλίες, αρκετών επιχειρήσεων του κλάδου, οι οποίες διευθύνουν τις προσπάθειές τους προς τη φορά του ανέμου. Επισημαίνω εδώ τη διεύρυνση της προσφοράς με νέα υγιεινά προϊόντα των βιομηχανιών αναψυκτικών “Λούξ” (Πάτρα), “ΕΨΑ” (Βόλος), “Βίκος” (Γιάννενα), όπου η χρήση εναλλακτικών γλυκαντικών έρχεται να αντικαταστήσει την επιβλαβή χρήση της ζάχαρης ή τα εξαιρετικά αναψυκτικά χωρίς ανθρακικό πολλών ελληνικών επιχειρήσεων, ή, τέλος, τις νέες εκδοχές ποιοτικού και πιο υγιεινού κρύου τσαγιού, όπως το εξαιρετικό τσάι tuvunu (Κομοτηνή). Τα παραδείγματα δύνανται να διευρυνθούν και με αναφορές στους χυμούς, η ζήτηση των οποίων θα ενισχυθεί με την ενδυνάμωση της νέας τάσης κατανάλωσης υγιεινών προϊόντων.
Όλα δείχνουν ότι ο συγκεκριμένος κλάδος δύναται να αποτελέσει ένα από τα οχήματα της ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας, της αύξησης της εξωστρέφειάς της, της εξισορρόπησης των ποικιλώνυμων ελλειμμάτων της. Υπάρχει ένα πρόβλημα, το οποίο όλοι μας γνωρίζουμε, αλλά ουδείς καταγγέλλει δημοσίως, συστηματικώς και με έμφαση και το οποίο έφερε στο προσκήνιο ο αγώνας των απεργών της Θεσσαλονίκης και το Κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola”: και αυτό το μείζον πρόβλημα για την ανόρθωση της εθνικής οικονομίας είναι οι πρακτικές της αμερικανικής πολυεθνικής στην ελληνική αγορά που δεν αφήνουν τις ντόπιες επιχειρήσεις να ανασάνουν και να συσσωρεύσουν κεφάλαιο, απαραίτητη προϋπόθεση για την επέκτασή τους και στο εξωτερικό. Δεν μπορεί να υπάρξει εξωστρέφεια από καμία επιχείρηση, εάν δεν υπάρχει μια σταθερή βάση αναφοράς: ας μη λησμονούμε ότι και το κεφάλαιο έχει πατρίδα – είναι το ορμητήριό του για κάθε εμπορική έξοδό του και κάθε επενδυτική επέκταση του σε άλλες χώρες. Η σχέση έδρας (πατρίδας) και εξόδου (επέκτασης) είναι διαλεκτική: η μια πλευρά συμπληρώνει και ενισχύει την άλλη.