Εισηγητικό κείμενο στο 1ο Συνέδριο της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ

¨Δημοκρατία και Πολιτικά Δικαιώματα¨

Γύρω από τη λέξη «δημοκρατία» φαίνεται να υπάρχει μια ιδιαίτερα εκτεταμένη συμφωνία.

Η σημασία ή οι σημασίες αυτής της πανάρχαιας Ελληνικής λέξης γίνεται αντικείμενο οξύτατων συζητήσεων από τη γέννησή της έως τις μέρες μας.

Γενικά μιλώντας και ανέκαθεν, η έννοια της δημοκρατίας στον «κόσμο» που ζούμε είναι αποδεκτό να της αποδίδουμε πάντα θετική αξία.

Η λέξη αλλά και το περιεχόμενο που έχει λάβει ειδικότερα στην εποχή μας, πρέπει να εξεταστεί -και δεν είναι ασφαλώς προς εγκατάλειψη- γιατί χρησιμεύει ως άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται οι πλέον ουσιώδεις διαμάχες για την πολιτική και το περιεχόμενό της.

Οι έννοιες της Ελευθερίας και της Ισότητας είναι εξίσου σημαντικές και υπεισέρχονται στην έννοια της Δημοκρατίας με την πρώτη να επιβάλλεται της δεύτερης.

Όμως για τι πράγμα μιλάμε όταν κάνουμε λόγο για τη Δημοκρατία σήμερα?

• Μήπως εννοούμε αυτό που μετεξελίσσεται ήδη- μόνο σε μια μορφή πολιτεύματος. (constitutions= σύνταγμα) (νομικο -πολιτική μορφής έννοια).
• Του πολιτικού σώματος, δλδ. ως μια τεχνική (δια)κυβέρνησης (government=(δια)κυβέρνηση) και εδραιωμένης οικονομικο-διαχειριστικής μορφής.

Στην αρχαιοελληνική πολιτική σκέψη, την συναντάμε ως λέξη Πολιτεία, συχνά με τις διαφορετικές μορφές πολιτείας όπως αυτή αποδίδονταν:  μοναρχία, ολιγαρχία, δημοκρατία.

Άρα μιλάμε είτε για «την εννοιολογική τάξη του δημόσιου δικαίου», είτε την «εννοιολογική τάξη της διαχειριστικής πρακτικής», που δηλώνει τόσο τη μορφή νομιμοποίησης της εξουσίας, με τους τρόπους και τις διαδικασίες άσκησής της.

Σήμερα -στο πλαίσιο του σύγχρονου πολιτικού λόγου- ο εν λόγω όρος αναφέρεται κυρίως  «ως μια τεχνική διαδικασία (δια)κυβέρνησης».

Έτσι, σε συνθήκες απόλυτης κυριαρχίας «της οικονομίας της αγοράς» , -όπως ονομάζεται ο Καπιταλισμός στις μέρες μας-, η έννοια της δημοκρατίας και των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτήν σχετικοποιούνται.

Στην εποχή του κυρίαρχου και ¨επιτιθέμενου νεοφιλελευθερισμού της καταστροφής¨, όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται η φάση εξέλιξής του,  γινόμαστε όλο και περισσότερο μάρτυρες μια συντριπτικής επικυριαρχίας της διακυβέρνησης και της οικονομίας ως επικυρίαρχης επί της λαϊκής κυριαρχίας, που σταδιακά αλλά και σταθερά «αποστραγγίζεται» από κάθε  βαθύτερο και ουσιαστικό νόημα.

Με κεντρικό το πρόβλημα της πολιτικής να παραμένει σε κρίση και αμφισβήτηση, δεν είναι η λαϊκή κυριαρχία αλλά η διακυβέρνησή στο επίκεντρο, ως άσκηση διακυβέρνησης ισχυρών συμφερόντων.

Η Δημοκρατία στις μέρες μας τελικά δεν έχει και πολύ μεγάλη σχέση, με αυτό που ο Πλάτωνας αποκαλεί «διευθύνουσα οργάνωση» , ως έναν ορισμένο τύπο συγκρότησης.

Είτε ακόμα και με την άποψη του Β. Λένιν, ό οποίος θα μας την περιγράψει, «η δημοκρατία δεν είναι παρά  μια μορφή (λειτουργίας) του κράτους».

Και για τις δύο παραπάνω αναφορές δεν είναι τόσο η αντικειμενικότητα αυτής της μορφής όσο η υποκειμενική της απήχηση.  Δηλαδή η «μετάβασή μας» από τη δημοκρατία στον δημοκράτη (πολίτη).

Άρα το κρίσιμο ερώτημα είναι πως μεταπλάθεται αυτή, στην ικανότητα, την επιθυμία της εμπέδωσής και της «μικροαπόλαυσης», αποτελούν το κρίσιμο γνώρισμά της.

Η προσέγγιση του Πλάτωνα τελικά εμπεριείχε την πεποίθηση ότι «η δημοκρατία δεν θα σώσει την ελληνική πόλη», όπως και πράγματι συνέβη.

Έτσι θα πούμε με σχετική βεβαιότητα ότι η Δημοκρατία δεν θα σώσει την οργάνωση της κοινωνίας στη «Δύση»  όπως αυτή λειτουργεί και εξελίσσεται.

Επικαιροποιώντας το παλαιό μεγάλο δίλημμα, ως πρόβλημα του καιρού μας να παραμένει ακόμα ως ζητούμενο είναι, εάν δλδη Δημοκρατία θα γίνεται πιο ουσιαστική και πιο συμμετοχική και θα οδηγήσει σε Ισότητα με Ελευθερία (σοσιαλισμός) ή όπως ως τώρα φαίνεται θα οδηγηθούμε με την «προσχηματική» λειτουργία της Δημοκρατίας στην βαρβαρότητα».

Άρα θα πρέπει να επανα-επινοήσουμε μέσω νέων οδών, τους τρόπους και τους δρόμους της επανα-θεμελίωσης της Δημοκρατίας, με περισσότερη και μεγαλύτερηευρεία , λαϊκή συμμετοχική ενίσχυση των μορφών αυτό-θέσμισης της, με αμεσότερες και αποκεντρωμένες μορφές λειτουργίας της από την κεντρική διοίκηση. (το Κράτος)

Συμπερασματικά μπορούμε να κωδικοποιήσουμε τις κοινές παραδοχές που προέκυψαν από την 4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ συζήτησημε θέμα, «Δημοκρατία και Πολιτικά Δικαιώματα» στις μέρες μας ως εξής.

• Η 10ετής οικονομική κρίση που διέρχεται η Χώρας μας, με τα διαδοχικά μνημόνια που επιβλήθηκανστο λαό και τη χώρα, με τα νεοφιλελεύθερης και σκληρής έμπνευσης οικονομικά μέτρα που εφαρμόστηκαν στην Ελληνική κοινωνία, επέτειναν μέσω των «εφαρμοζόμενων εκβιαστικών»πολιτικών από τους εγχώριους αλλά και ξένους κύκλους της Ε.Ε, στην υποθήκευση της Δημόσιας περιουσίας για 99 χρόνια μέσω του «Υπερ-ταμείου’, με συνέπειες τις ζημιογόνες και αντιλαϊκές πολιτικέςπου οδήγησαν παραπέρα στη βίαιη αποσάθρωση της ήδη στρεβλής παραγωγικής βάσης της χώρας.

Η εκρηκτική αύξηση της ανεργίας που ακολούθησε επέφερε την φυγή ιδιαίτερα σημαντικά και δυσανάλογα μεγάλου κύματοςαπό εξιδεικευμένοκαι δυναμικότμήμα της κοινωνίας από τη χώρα. Αυτό το  κρίσιμο παραγωγικό τμήμα της Νεολαίας, με υψηλή ειδίκευση και εξειδικευμένους επιστήμονες και επαγγελματίες, είναι ήδη ένα τραγικό διαχρονικό γεγονός με τεράστιες συνέπειες πέραν όλων των άλλων και στην υπογεννητικότητα.

Είναι ήδη ορατά τααποτελέσματα αυτής της πολιτικής στην κοινωνία μας, στην οποία διευρύνθηκαν επικίνδυνα τα φαινόμενα της φτώχειας μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού.Είναι ήδη σημαντικά αποδυναμωμένα  τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα που εν τέλει οδήγησαν στην παραπέρα ενδυνάμωση της εξάρτησης, στο οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό αλλά και εθνικό επίπεδο, υποθηκεύοντας τελικά την ίδια την Δημοκρατία και τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα.

• Η εμφάνιση της Υγειονομικής κρίσης του Covid-19, επέτεινε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, οδηγώντας την σε μια νέα φάση επικίνδυνων και απειλητικών προκλήσεων. Η εξελισσόμενη υγειονομική μαζί με την οικονομική κρίση επέτεινε τα ήδη εκρηκτικά προβλήματα που είχαν συσσωρευθεί στο κοινωνικό σώμα από την παρατεταμένη 10ετήκρίση.

Ο φανερός και καθημερινός κίνδυνος στο οποίο βρίσκονται  -περισσότερο από 18 μήνες ο ελληνικός λαός-, με την απώλεια αρχικά εκατοντάδων και τώρα χιλιάδων ήδη συμπολιτών μας, που χάνουν την ζωή τους  καθημερινά από την κυνική και ανάλγητη ασκούμενη πολιτική, που σε συνδυασμό με την ανικανότητα της διοίκησης συνολικά και των επιτελών της κυβέρνησης και του Κράτους,  που αρνούνται πεισματικά να ενισχύσουν αλλά και να υποστηρίξουν ουσιαστικά το Δημόσιο Σύστημα Υγείας με την ορατή ανάγκη ενίσχυσης και αναβάθμισης του ΕΣΥ μας το επιβεβαιώνουν καθημερινά.

• Οι ασκούμενες -επί 11 χρόνια-, οικονομικές πολιτικές, (από την εγχώρια πολιτική και οικονομική ελίτ, με την ασφυκτική εποπτεία της Ευρωπαϊκής ελίτ0, «στις ίδιες νεοφιλελεύθερες ράγες και με τις ίδιες πολιτικές πρακτικές», της αδιαφανούς διαχειριστικής άσκησης της εξουσίας σε όλα τα επίπεδα, (Κεντρική Διοίκηση, Περιφερειακή Διοίκηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση), οδήγησαν σε οικονομικό τέλμα και καθήλωση με μαρασμό το Ελληνικό ΑΕΠ που έχει συρρικνωθεί σε μια 10ετία ήδη επικίνδυνα -25%!  Ταυτόχρονα  το Δημόσιο Χρέος της χώρας,  που το 2008, με την έναρξη της διεθνούς οικονομικής κρίσης είχε ξεσπάσει, -ως δημόσιο χρέος της χώρας και ως ποσοστό του ΑΕΠ-  που τότε άγγιζε το 110% του ΑΕΠ,  σήμερα ήδη κινείται αυξητικά πάνω από το 207%!!), ενώ το Ιδιωτικό χρέος να έχει και αυτό εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη!
• Η διαρκώς επιδεινούμενη οικονομική κρίση οδήγησε με τη σειρά της σε μεγάλη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και των δημοκρατικών δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτό.

Ακολούθησαν μεγάλες περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες με τεράστια μείωση σε όλους τους κοινωνικούς τομείς. (Υγεία, Εκπαίδευση, Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση ….έως και την Εθνική Άμυνα).

• Κοινή πεποίθηση όλων και αντικειμενική διαπίστωση είναι πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια επιθετική πολιτική της «δεξιοφασίζουσας σύναξης» της Κυβέρνησης της ΝΔ, που από την ανάληψη της εξουσίας της,από το Καλοκαίρι του 2019, επέβαλε και εφαρμόζει την κυβερνητική πολιτική της, με κυρίαρχο τον αυταρχισμό της στο νεοφιλελεύθερο οικονομικό της πλάνο, να ξεδιπλώνεται επικίνδυνα την πολιτική της και με ισχυρό άλλοθι την πανδημία, κυβερνάει έκτοτε, με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ), δίχως ουσιαστικό κοινοβουλευτικό ή κοινωνικό έλεγχο.

Έτσι πορεύεται 2 χρόνια τώρα ασκώντας με έκδηλο αυταρχισμό την κυβερνητική της πολιτική σε όλα τα κοινωνικά και δημοκρατικά μέτωπα.

• Η «Δημοκρατία» ως κυρίαρχη λειτουργία πολιτεύματος, όπως τελικά διαρθρώνεται με τους υφιστάμενους θεσμούς της στη χώρα, βρίσκεται ήδη σε παρατεταμένη κρίση, με έκδηλη την ενίσχυση μορφών άσκησης «συντεχνιακής δημοκρατίας».

Ήδη η συρρίκνωση του δημόσιου χώρου, με το μεγάλο πλήθος των απαγορεύσεων που έχουν επιβληθεί στην κοινωνία, -με πρόσχημα πάντα την πανδημία-, επέτειναν την πολιτική αντιπροσώπευση να μετατρέπεται συχνά σε φάρσα ή γελοιότητα.

• Η πολιτική βούληση αλλά και επιδίωξη της κυβέρνησης, για την ακύρωση και συρρίκνωση προοδευτικών νομοθετημάτων και δικαιωμάτων, όπως η άσκηση συνδικαλιστικών μορφών και ελευθεριών (Νόμος 1264 /1982,  η κατάργηση του Πανεπιστημιακούασύλουμε την εγκατάσταση Αστυνομίας στα ΑΕΙ), όπως επίσης η  νομοθέτηση-ρύθμιση του «νέου εργασιακού πλαισίου» που ουσιαστικά καταργεί  το 8ώρο και νομοθετεί τις ατομικές συμβάσεις εργασίας αντί των συλλογικών συμβάσεων, διευρύνοντας παράλληλα τη θέσπιση του χρόνου εργασίας από 2 έως 12ωρες εργασίας, περιορίζουν ασφυκτικά το βασικό συνταγματικό δικαίωμα της απεργίας, οδηγεί στη δημιουργία σοβαρών ανατροπών στη δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος,  των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Ήδη η κυβέρνηση προχώρησε στην αλλαγή του εκλογικού νόμου, της απλής αναλογικής στην Τ.Α, -με το γελοίο και προκλητικό  επιχείρημα  «της ενίσχυσης της αντιπροσωπευτικής και λειτουργικής δημοκρατίας»,  όπως και η επικείμενη και διακηρυγμένη πρόθεση της, για αλλαγή του εκλογικού νόμου των Βουλευτικών εκλογών, μας οδηγούν στην πεποίθηση  και επιβεβαιώνουν την πολιτική μας θέση, ότι η παραπέρα συρρίκνωση της δημοκρατικής αντιπροσώπευσης και στη μεθοδευμένηενίσχυση της «αυτοδικαίως ονομαζόμενης μιαςνέας μορφής ολιγαρχίας»!

• Η κυβέρνηση της ΝΔ ήδη προχωράει με ταχύτατους ρυθμούς στην «δομική αντικατάσταση» της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας!!

Δημήτρης Τεμουρτζίδης, 15.06.2021