ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΜΙΑ ΟΔΥΝΗΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟ
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ οι Γερμανοί κατακτητές διέπραξαν ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματά τους στην Ελλάδα. Καλάβρυτα, 13 Δεκεμβρίου 1943. Ημέρα Μνήμης, όχι μνησικακίας. Ημέρα απονομής ιστορικής δικαιοσύνης και όχι εκδίκησης.
Η ΜΝΗΜΗ κατασκευάζεται και οι κατασκευές της συντηρούνται με διάφορους τρόπους. Αυτό δε σημαίνει ότι η κατασκευή της μνήμης αφορά την συγκρότηση μιας “επίπλαστης” και “αναληθούς” κατάστασης. Δεν πρόκειται περί αυτού. Η συλλογική μνήμη είναι ένα ιδεολογικό κατασκεύασμα, τόσο συνειδητά, όσο και ασύνειδα. Όσον αφορά το πρώτο αφορά την προοπτική εντός της οποίας εντάσσει κάποιος/κάποια τα γεγονότα του παρελθόντος. Στην προκειμένη περίπτωση διαφορετικές ήταν, είναι και, ενδεχομένως, να είναι και στο μέλλον, οι προσεγγίσεις των γεγονότων από την πλευρά των θυτών στα γεγονότα των Καλαβρύτων, διαφορετικές από την πλευρά των θυμάτων: και σε πολιτικό επίπεδο της Γερμανίας και της Ελλάδας αντιστοίχως.
Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης έθεσε εκ νέου δημοσίως το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων στον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σόλτς. Είναι και το δίκαιο αίτημα για πολεμικές επανορθώσεις, πέραν των άλλων, και μια υπόθεση ιστορικής μνήμης. Έχω αναφερθεί αλλού στην πάγια τακτική του γερμανικού κράτους να ακολουθεί μια πολιτική καθυστέρησης και αναβολής με σκοπό κάποια στιγμή να καλύψει η λήθη τα γεγονότα και να διευθετηθεί το ζήτημα κατά τις προτιμήσεις και προτεραιότητες της γερμανικής πλευράς. Δεν επανέρχομαι στο όλο σκεπτικό και τη σχετική ανάλυση.
Επαναφέρω, ωστόσο, την πρότασή μου για “υπερπήδηση”, τρόπω τινά, των γερμανικών ελιγμών και τη δυνατότητα άσκησης πίεσης με την ετήσια επικαιροποίηση του ζητήματος μέσω ενός επιστημονικού κέντρου. Παραθέτω ένα εδάφιο από το παλαιότερο άρθρο μου στο Διαδίκτυο με τίτλο “Ο ομφαλός της κοινής ιστορικής μνήμης”, όπου καταγράφεται συντόμως η πρόταση: “Ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θα ήταν η δημιουργία ή καλύτερα η διεύρυνση ενός ήδη υπάρχοντος θεσμού σε Ευρωπαϊκό Επιστημονικό Κέντρο με κύριο αντικείμενο τη βία του νατσισμού, και, πιο συγκεκριμένα, τη βία εναντίον των αμάχων. Θεωρώ ότι το σχετικό “Μουσείο” στο μαρτυρικό Δίστομο μπορεί να διευρυνθεί και να πάρει τα χαρακτηριστικά του ιδρύματος που προτείνω. Εάν υπάρχουν νομικές δυσκολίες μπορεί να γίνει ένα άλλο αυτοτελές ίδρυμα, αλλά μη-ανταγωνιστικό προς το “Μουσείο” και το ρόλο του. Το Δίστομο μπορεί να γίνει ο ομφαλός της κοινής ιστορικής μνήμης, το κέντρο αναφοράς για όλους τους τόπους της Ευρώπης, όπου οι άμαχοι υπέστησαν τα πάνδεινα από την χιτλερική βία”.
Αυτά το 2017. Το 2020 ακολούθησε η υπόσχεση σε άλλη δημόσια τοποθέτησή μου (άρθρο στο Διαδίκτυο: “Ας μιμηθούμε τη μεθοδικότητα και συστηματικότητα των Γερμανών”) ότι θα προσπαθήσω να “περάσω” την πρόταση στα όργανα του κόμματος της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ: “Θα υποβάλλω την πρότασή μου στα όργανα της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ στην ολότητά της για να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα του κόμματος αναφορικώς με τα ζητήματα διαχείρισης της ιστορικής μνήμης και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών στην Ευρώπη”.
Δυστυχώς ο πόλεμος στην Ουκρανία με την χαρακτηριστική προπαγανδιστική ρητορεία περί “ναζισμού” επικαιροποιεί με οδυνηρό τρόπο το γεγονός, ότι ο χιτλερισμός θα στοιχειώνει για πολύ ακόμη το μέλλον της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Έχω επίγνωση των “τεχνικών”, αλλά και πολιτικών δυσκολιών ενός τέτοιου εγχειρήματος. Κατά πρώτον εξ αιτίας των χαρακτηριστικών ελληνικών προστριβών, ακόμη και σε τέτοια ζητήματα, από τους διάφορους φορείς πολιτών που εμπλέκονται στο συγκεκριμένο ζήτημα. Φρονώ, ωστόσο, ότι εάν δρομολογηθούν εξελίξεις προς μια κατεύθυνση που θα δίνει προοπτική στο όλο εγχείρημα, θα ατροφήσουν παρόμοιες αδυναμίες και θα ατονήσει ο κατακερματισμός των δυνάμεων.
Τώρα προέχει να έλθει στην δημοσιότητα η πρόταση. Έτσι στο προγραμματικό πλαίσιο της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ, ενόψει και των εκλογών, θα ενταχθεί αυτή σε ένα ευρύτερο σχέδιο πολιτικής, πολιτιστικής-εκπαιδευτικής και διεθνοπολιτικής ενδυνάμωσης της ελληνικής περιφέρειας.
Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι οργανωτικός γραμματέας της ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ( www.sopro.gr )
>Τα δύο κείμενα που αναφέρονται στο άρθρο:
